İtfaiye Araçlarının Kırmızı Rengi Neden Tercih Ediliyor?
Kırmızı, genellikle “aciliyet” ile özdeşleştirilen bir renk olduğu için itfaiye araçlarının bu renkte olması ilginç bir seçimdir. Ancak, gerçekler düşündüğümüzden daha karmaşık. Eğer bu mantıkla hareket edilmiş olsaydı, o zaman ambulansların da kırmızı olması beklenirdi, değil mi? İtfaiye araçlarının kırmızı rengi, birçok faktörün birleşiminden kaynaklanmaktadır.
Yangınla mücadele, tarih boyunca önemli bir meslek olmuştur. İlk itfaiye araçları, 19. yüzyılın başlarına kadar neredeyse tamamen manuel iş gücüne dayanıyordu. O dönemde itfaiye araçlarının renginin tek bir standardı yoktu; renkler, şehir, kasaba ve ülkeye göre değişiklik göstermekteydi.
İtfaiye teşkilâtları 19. yüzyılda kurulduğunda, araçlar genellikle el yapımı ve ahşap malzemeden yapılıyordu. O dönemde kırmızı boya, oldukça pahalı bir maddedir ve prestijli bir renk olarak kabul ediliyordu. Bu nedenle, gönüllü itfaiye teşkilâtları kendilerini öne çıkarmak için kırmızı boyayı tercih etmişti. Farklı renkler daha sonra kullanılsa da, kırmızı her dönemde baskın bir renk olarak kalmayı başardı.
İlk olarak, kırmızı renk, araçların yüksek görünürlük sağlaması amacıyla tercih edilmiştir. Bugün sahip olduğumuz modern uyarı sistemleri, sirenler ve yanıp sönen ışıklar, o dönemlerde mevcut değildi. Dolayısıyla, itfaiye araçlarının fark edilebilirliğini artırmak gerekiyordu ve bunun için en dikkat çekici renk seçilmeliydi. Özellikle “aciliyet” ile ilişkilendirilen kırmızı, bu bağlamda en uygun renk olarak öne çıkmaktadır.
Kırmızı rengin psikolojik etkilerini de göz ardı etmemek gerekir. Kırmızı, doğal olarak dikkat çekici bir renktir ve uyanıklık hissi oluşturur, bu da aciliyet duygusunu tetikler. Kırmızı, tarih boyunca tehlikeyi, gücü ve aciliyeti simgeleyen bir renk olmuştur. Antik dönemlere gittiğimizde bile, kırmızının bu anlamda kullanıldığını görebiliriz.
Ancak, kırmızı rengin itfaiye araçları için en güvenli renk olup olmadığına dair yapılan araştırmalar, bunun pek de doğru olmadığını göstermektedir. Geceleri, gözlerimiz özellikle kırmızı rengi daha zayıf algılar; çünkü karanlıkta gözümüzdeki koniler bu renkleri daha düşük bir hassasiyetle algılayabilir. Amerikan Psikoloji Derneği’ne göre, düşük ışık koşullarında yeşil ve sarı gibi renkler; kırmızıya göre çok daha belirgin görünmektedir. Bu durum, bazı itfaiye departmanlarının daha yüksek görünürlük sağlamak için farklı renk tonlarına yönelmesine neden olmuştur.
Bazı bölgelerde itfaiye araçlarının rengi, sarı veya yeşil olarak tercih edilmektedir. Özellikle düşük ışık koşullarında daha yüksek görünürlük sağladığı kanıtlanan sarı ve yeşil gibi renkler, artık kırmızıdan daha fazla tercih edilmeye başlanmıştır. Tabii ki, bu kullanım pek yaygın olmasa da, bu renkler sisli havalarda da araçların hızlı bir şekilde fark edilmesini sağlamaktadır.
Amerika, Avustralya ve Kanada’da sarı ve yeşil araçlar kullanılırken, ülkemizde hâlâ kırmızı itfaiye araçları tercih edilmektedir. Kaynaklar: APA, IFSJ, Town of Normal, Britannica
İlginizi çekebilir:
