Otomotiv Sektöründeki Skandallar: Ford Pinto Örneği
Otomotiv sektörünün 132 yıllık serüveni, pek çok tartışmalı olayla doludur. Üreticiler, bazen prestijlerini korumak adına bu olaylardan kurtulmaya çalışmışlardır. Bu skandalların en dikkat çekeni, ABD merkezli otomobil üreticisi Ford’un tarihinde yer alan ve 180 kişinin ölümüne yol açan Ford Pinto modelidir. Her şey, Ford’un 1960’ların sonlarında yöneticisi Lee Iacocca’nın ekibine düşük maliyetli bir otomobil üretme görevini vermesiyle başladı.
Iacoca’nın belirlediği maliyet hedefi 2.000 doların altında kalmaktı. Ekibine bu yeni aracı tanıtırken “Küçük, hafif, hızlı ve uygun fiyatlı” sözlerini kullandı. Mühendislerden oluşan ekip, hemen çalışmalara koyuldu. Tasarım ve üretim sürecinin hızlandırılmasını isteyen Iacoca, aracın 1971’de yollarda olmasını talep etti. Ancak, bu aceleci yaklaşım, tasarım süresinin neredeyse yarıya indirilmesine neden oldu.
O dönemde Ford’un bir otomobilin tasarımı ve üretimi için ortalama harcadığı süre 43 ayken, yeni proje için sadece 24 ay ayrıldı. Üretim süreci boyunca iş gücü maliyetlerini azaltmak amacıyla zaman baskısı yapıldı. Bu, belki 2.000 dolar hedefi için olumlu bir adım gibi görünse de can güvenliğini hiçe sayan hataların ilk halkasıydı. 2.000 dolar hedefine ulaşmak için başka bir kısıtlama da tasarım sürecinde uygulandı.
Mühendislerin, mühendislik tasarımına değil, estetik görünüme odaklanmaları talimatı verildi. Bu durum, güvenlik gereksinimlerinin göz ardı edilmesine yol açtı ve benzin deposunun yerleştirilmesi için hiçbir güvenlik kriterinin dikkate alınmamasına neden oldu. Aracın arka kısmındaki aksın yanına konumlandırılan benzin deposu, adeta bir patlamaya hazır bomba gibiydi. Ford’un fabrikasında yapılan testlerde, arka akstaki dişlilerin benzin deposunu delinme riski taşıdığı ortaya çıktı. Tehlike çanları çaldı ama kimse bu durumu dikkate almadı.
Ford’un, bu dişli sorununu çözmek için iki seçeneği vardı. Birincisi, aracın tasarımında değişiklik yaparak benzin deposunun konumunu değiştirmekti; bu değişiklik, araç başına maliyeti 11 dolar artıracaktı. İkincisi ise, benzin deposunu kauçuk ile kaplayarak delinme riskini ortadan kaldırmaktı, ancak bu da ek maliyet demekti. Ford, her iki seçeneği de reddederek tartışmalı bir karara imza attı.
Hükûmetin mevcut güvenlik gereklilikleri karşılandığı için benzin deposunun riskleri bilinse de hiçbir tasarım değişikliğine gidilmedi ve Ford Pinto bu hatalarla seri üretime alındı. Araç yollara çıktıktan sonra ise…
Toplamda 180 kişi, Ford Pinto’nun benzin deposundan çıkan yangın sonucunda hayatını kaybetti. Ford’un bu olaydan sonra sergilediği tutum ise oldukça ilginçti. Ölenlerin yakınları, haklı olarak Ford’a dava açtılar. Ford yetkilileri, mahkemede yaptıkları savunmada maliyetteki 11 dolarlık tasarrufun halkın yararına olduğunu iddia ettiler. Her şeye rağmen daha fazla kazanç…
180 kişinin hayatını kaybettiği, 180 kişinin yaralandığı ve 2100 aracın yanarak kullanılamaz hale geldiği kazalar sonucunda yapılan kâr ve maliyet analizi dikkat çekiciydi. Ölenlerin ailelerine 200.000’er dolar, yaralı kişilere 67.000’er dolar tazminat ödenmesi, ve 2.100 aracın sahiplerine yeni otomobil verilmesi gerekti. Ford Pinto’nun bu olaylar sonucundaki toplam maliyeti 49.53 milyon dolara ulaştı. İlginç olan, üretim esnasında araç başına düşen 11 dolarlık tasarım değişikliği maliyetinden “tasarruf” etmek, yaşanan tüm olumsuzluklara rağmen şirketin kâr etmesini sağladı. Ford Pinto, üreticisine 137.5 milyon dolar kazandırdı.
Kaynaklar: Motor Trend, Classic Cars for Sale
İlginizi çekebilir:
